Zespół Prewencyjny
Drodzy Parafianie!
Od kilkunastu lat Kościół w Polsce pracuje nad tworzeniem bezpiecznej przestrzeni dla naszych najmłodszych, aby chronić ich przed jakąkolwiek krzywdą.
W tym roku działania te zostały wzmocnione ustawą Państwową tzw. „Ustawą Kamilka”, Została ona przyjęta przez Sejm po ubiegłorocznych, tragicznych wydarzeniach, kiedy to kilkuletni Kamilek z Częstochowy dotkliwie skatowany przez najbliższe osoby zmarł w szpitalu.
Jako parafia chcemy włączyć się w powstający system ochrony powołując Parafialny Zespół Prewencyjny którego celem jest koordynowanie inicjatyw zapobiegających jakiejkolwiek krzywdzie w naszej przestrzeni parafialnej, szczególnie mając na względzie podopiecznych, którzy należą do grup formacyjnych.
Każdy, kto będzie czuł potrzebę podzielenia się informacją o doznanej krzywdzie lub będzie miał podejrzenia dotyczące niewłaściwego zachowania może skontaktować się z osobą zaufania z Parafialnego Zespołu Prewencyjnego pod nr tel.
697 629 943
System ochrony opiera się na następującym dokumencie:
Zasady ochrony dzieci, młodzieży, osób niepełnosprawnych i bezradnych przed wykorzystaniem seksualnym w diecezji gliwickiej i w archidiecezji katowickiej zatwierdzone w archidiecezji katowickiej dekretem nr VAI-27/22
Treść dokumentu dostępna jest:
1) na internetowej stronie:
2) W Kancelarii Parafialnej.
Dziękujemy za zrozumienie i współpracę w tworzeniu bezpiecznej przestrzeni dla naszych dzieci i naszej młodzieży.
Zachęcam wszystkich, szczególnie rodziców i dziadków do przeczytania tego dokumentu pamiętając, że jest to początek naszej współpracy w ochronie dzieci i młodzieży.
ks. proboszcz Krzysztof Kępka
Dla kogo powstał ten dokument i czego głównie dotyczy?
ZASADY skierowane są do wszystkich wiernych DIECEZJI – mają im pomóc w zrozumieniu zjawiska wykorzystania seksualnego MAŁOLETNICH
część I: Świadomość), w skuteczniejszym zapobieganiu
część II: Zapobieganie w jak najwcześniejszym rozpoznawaniu oraz natychmiastowym i skutecznym reagowaniu na przypadki nadużyć
część III: Reagowanie. Innymi słowy, ZASADY wskazują, jak nie dopuścić do tego, by kolejne osoby stawały się ofiarami wykorzystania seksualnego, oraz określają, co należy robić, by ci, którzy doznali takiej krzywdy, spotkali się z życzliwym zrozumieniem i konkretnym wsparciem.
ZASADY regulują ponadto postępowanie wobec osób, które zostały postawione w stan oskarżenia o wykorzystanie seksualne, precyzują, w jaki sposób prowadzone jest postępowanie mające na celu wyjaśnienie sprawy oraz wskazują sposoby postępowania wobec ofiar i ich najbliższych, wobec osób, którym udowodniono winę, jak również wobec osób niesłusznie obwinionych.
ZASADY regulują ponadto postępowanie wobec osób, które zostały postawione w stan oskarżenia o wykorzystanie seksualne, precyzują, w jaki sposób prowadzone jest postępowanie mające na celu wyjaśnienie sprawy oraz wskazują sposoby postępowania wobec ofiar i ich najbliższych, wobec osób, którym udowodniono winę, jak również wobec osób niesłusznie obwinionych.
Mimo iż ZASADY koncentrują się na ochronie MAŁOLETNICH, mogą i powinny być stosowane odpowiednio w ochronie pełnoletnich – zwłaszcza młodych dorosłych lub szczególnie narażonych na nadużycia z jakiegokolwiek powodu.
Definicje używanych terminów:
MAŁOLETNI: osoba, która nie ukończyła 18. roku życia
RODZICE: chodzi także o opiekunów prawnych, opiekunów pieczy zastępczej oraz osoby wykonujące zgodnie z prawem faktyczną (nawet krótkotrwałą) opiekę nad MAŁOLETNIM,
DIECEZJA: Archidiecezja Katowicka Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej lub Diecezja Gliwicka Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej.
PODMIOT KOŚCIELNY: kościelne osoby prawne lub ich jednostki organizacyjne (np. DIECEZJA, parafie, Caritas diecezjalną i jej jednostki, czyli placówki opiekuńczo-wychowawcze, Warsztaty Terapii Zajęciowej, Zakłady Aktywności Zawodowej, placówki wsparcia dziennego – specjalistyczne, środowiskowe, domy samopomocy, Domy Pomocy Społecznej itd.), dzieła prowadzone przez zgromadzenia zakonne oraz niekościelne osoby prawne o tożsamości katolickiej (np. szkoły, stowarzyszenia, fundacje itd.).
PODMIOT KOŚCIELNY: kościelne osoby prawne lub ich jednostki organizacyjne (np. DIECEZJA, parafie, Caritas diecezjalną i jej jednostki, czyli placówki opiekuńczo-wychowawcze, Warsztaty Terapii Zajęciowej, Zakłady Aktywności Zawodowej, placówki wsparcia dziennego – specjalistyczne, środowiskowe, domy samopomocy, Domy Pomocy Społecznej itd.), dzieła prowadzone przez zgromadzenia zakonne oraz niekościelne osoby prawne o tożsamości katolickiej (np. szkoły, stowarzyszenia, fundacje itd.).
DUCHOWNY = DUSZPASTERZ: biskup, prezbiter lub diakon (czasowy lub stały) inkardynowany w DIECEZJI albo na jej terenie (choćby doraźnie) duszpasterzujący lub przebywający.
WYCHOWAWCA: chodzi o wszystkich, którzy w PODMIOTACH KOŚCIELNYCH podejmują de facto jakieś działania wychowawcze wobec MAŁOLETNICH (niezależnie od formalnego zatrudnienia itd.), a nie są DUCHOWNYMI. Do grupy tej zaliczają się zatem np. katecheci, nauczyciele i wychowawcy szkół kościelnych, wolontariusze, animatorzy, liderzy wspólnot, wychowawcy pieczy zastępczej, opiekunowie i terapeuci w ośrodkach Caritas, ochronkach itd.
WOLONTARIUSZ: zarówno osoba, która podpisała przewidzianą prawem umowę, jak i osoba doraźnie pomagająca lub współpracująca w ramach działalności PODMIOTÓW KOŚCIELNYCH.
ANIMATOR: osoba (zwykle WOLONTARIUSZ) podejmująca pewną współodpowiedzialność za innych w ramach działań duszpasterskich lub wychowawczych (osoby te są różnie nazywane w różnych środowiskach – chodzi zatem o „liderów”, „odpowiedzialnych”, „moderatorów”, „katechistów” itd.).
WYCHOWAWCA: chodzi o wszystkich, którzy w PODMIOTACH KOŚCIELNYCH podejmują de facto jakieś działania wychowawcze wobec MAŁOLETNICH (niezależnie od formalnego zatrudnienia itd.), a nie są DUCHOWNYMI. Do grupy tej zaliczają się zatem np. katecheci, nauczyciele i wychowawcy szkół kościelnych, wolontariusze, animatorzy, liderzy wspólnot, wychowawcy pieczy zastępczej, opiekunowie i terapeuci w ośrodkach Caritas, ochronkach itd.
WOLONTARIUSZ: zarówno osoba, która podpisała przewidzianą prawem umowę, jak i osoba doraźnie pomagająca lub współpracująca w ramach działalności PODMIOTÓW KOŚCIELNYCH.
ANIMATOR: osoba (zwykle WOLONTARIUSZ) podejmująca pewną współodpowiedzialność za innych w ramach działań duszpasterskich lub wychowawczych (osoby te są różnie nazywane w różnych środowiskach – chodzi zatem o „liderów”, „odpowiedzialnych”, „moderatorów”, „katechistów” itd.).
Zasady zachowania w kontaktach z małoletnimi
(kodeks postępowania punkty 100-120)
100. MAŁOLETNI uczestniczący w działaniach duszpasterskich powinni być formowani do reagowania – poprzez asertywne zachowanie oraz informowanie odpowiednich osób dorosłych (np. RODZICÓW, PRZEŁOŻONYCH) – w sytuacjach, w których są świadkami lub doświadczają od dorosłych albo innych MAŁOLETNICH:
- pozostawiania bez opieki;
- przemocy (fizycznej, słownej, emocjonalnej itd., w tym wszelkich form szantażu);
- okazywania niechcianej czułości;
- prób nawiązywania kontaktu w miejscach odosobnionych;
- epatowania nagością oraz zapraszania (zwłaszcza indywidualnie) do miejsc, jak np. sauny, w których przebywa się nago;
- prób przekraczanie granic nienaruszalności cielesnej;
- zbyt intensywnego dążenia do osobistego kontaktu;
- infantylnych zachowań opiekunów;
- nadmiernego i indywidualnego obdarowywania prezentami (lub innych form faworyzowania);
- prowokacji i wciągania w sytuacje dwuznaczne;
- prezentowania nieodpowiednich i wulgarnych treści (zwłaszcza materiałów o charakterze erotycznym, pornograficznym, obrazującym przemoc lub w inny sposób przyczyniającym się do dyskomfortu MAŁOLETNICH);
- braku empatii i wrażliwości na potrzeby podopiecznych;
- proponowania, używania, posiadania lub bycia pod wpływem środków psychoaktywnych;
- proponowania, używania lub bycia pod wpływem alkoholu.
Zapobieganie sytuacjom sprzyjającym wykorzystaniu w bezpośrednich kontaktach indywidualnych
101. MAŁOLETNI nie powinni, zwłaszcza w pojedynkę i bez wiedzy osób trzecich, ani być zapraszani, ani przebywać w mieszkaniach DUCHOWNYCH lub WYCHOWAWCÓW. Nie powinni też towarzyszyć im w miejscach lub w sprawach nie związanych ze sprawowaniem posługi.
102. Zaleca się, aby DUSZPASTERZ lub WYCHOWAWCA nie przewoził MAŁOLETNIEGO prywatnym samochodem sam (konieczna jest obecność w nim innej osoby, najlepiej dorosłej) oraz na własną rękę tzn. bez zgody RODZICÓW. Wyjątek stanowić mogą sytuacje naglące (np. wypadki losowe) oraz transparentne działania wynikające ze standardowych sytuacji duszpasterskich (np. dojazd do początku trasy kolędy) i do nich ściśle ograniczone.
103. Sakrament pokuty i pojednania (zwłaszcza osób MAŁOLETNICH) należy sprawować w konfesjonale wyraźnie oddzielającym spowiednika i penitenta. Jeśli nie można zachować tej zasady (np. w czasie wakacji, pielgrzymki czy przy spowiedzi osoby niepełnosprawnej), należy zadbać o to, by spowiednik i penitent byli dostępni (jeśli spowiedź odbywa się na salkach, wówczas drzwi pomieszczenia ani budynku salek, nie mogą być zamknięte na klucz) lub widoczni dla innych osób (RODZICÓW, WYCHOWAWCÓW itd.) z zachowaniem warunków chroniących tajemnicę spowiedzi.
101. MAŁOLETNI nie powinni, zwłaszcza w pojedynkę i bez wiedzy osób trzecich, ani być zapraszani, ani przebywać w mieszkaniach DUCHOWNYCH lub WYCHOWAWCÓW. Nie powinni też towarzyszyć im w miejscach lub w sprawach nie związanych ze sprawowaniem posługi.
102. Zaleca się, aby DUSZPASTERZ lub WYCHOWAWCA nie przewoził MAŁOLETNIEGO prywatnym samochodem sam (konieczna jest obecność w nim innej osoby, najlepiej dorosłej) oraz na własną rękę tzn. bez zgody RODZICÓW. Wyjątek stanowić mogą sytuacje naglące (np. wypadki losowe) oraz transparentne działania wynikające ze standardowych sytuacji duszpasterskich (np. dojazd do początku trasy kolędy) i do nich ściśle ograniczone.
103. Sakrament pokuty i pojednania (zwłaszcza osób MAŁOLETNICH) należy sprawować w konfesjonale wyraźnie oddzielającym spowiednika i penitenta. Jeśli nie można zachować tej zasady (np. w czasie wakacji, pielgrzymki czy przy spowiedzi osoby niepełnosprawnej), należy zadbać o to, by spowiednik i penitent byli dostępni (jeśli spowiedź odbywa się na salkach, wówczas drzwi pomieszczenia ani budynku salek, nie mogą być zamknięte na klucz) lub widoczni dla innych osób (RODZICÓW, WYCHOWAWCÓW itd.) z zachowaniem warunków chroniących tajemnicę spowiedzi.
DUCHOWNYM i WYCHOWAWCOM nie wolno stosować wobec MAŁOLETNICH przemocy, w tym także kar cielesnych oraz takich, które nosiłyby znamiona przemocy psychicznej (poniżających, upokarzających, ośmieszających, pozbawiających należnego wsparcia, uwagi i miłości, ograniczających relacje rówieśnicze itp.).
111. Zabrania się zachowań noszących znamiona znęcania się, dokuczania, szykanowania itd., zarówno w sferze psychicznej, jak i fizycznej (tak w bezpośrednich kontaktach, jak i za pośrednictwem mediów społecznościowych).
112. DUCHOWNY i WYCHOWAWCA nie może używać środków, języka i metod nieodpowiednich do wieku osoby MAŁOLETNIEJ. Dotyczy to zarówno przekazu treści i kontaktów bezpośrednich, jak i kontaktu z wykorzystaniem mediów (tradycyjnych lub elektronicznych). W żadnym wypadku nie wolno w pracy z MAŁOLETNIMI wykorzystywać materiałów epatujących przemocą, zawierających treści obsceniczne, erotyczne, pornograficzne lub inne nieetyczne bądź nieodpowiednie do wieku i wrażliwości odbiorców.
113. DUCHOWNYM i WYCHOWAWCOM nie wolno częstować MAŁOLETNICH alkoholem, papierosami, środkami psychoaktywnymi (w tym narkotykami), posiadać środków niedozwolonych przez prawo, ani tolerować ich posiadania i używania przez MAŁOLETNICH.
114. Osobom sprawującym opiekę nad MAŁOLETNIMI lub im posługującym nie wolno być pod wpływem alkoholu lub pod wpływem środków psychoaktywnych. Nie wolno ich przyjmować w obecności MAŁOLETNICH.
115. Nie wolno naruszać prawa do prywatności i jej poszanowania oraz naruszać innych dóbr osobistych.
116. Zakazane jest naruszanie sfery intymnej osób MAŁOLETNICH, niezależnie od tego, czy dokonuje się to fizycznie, werbalnie, bezpośrednio czy poprzez media.
117. Szczególną ochronę należy zapewnić MAŁOLETNIM w toaletach, łazienkach, przebieralniach czy szatniach. Zabrania się fotografowania MAŁOLETNICH w tych miejscach (także przez samych MAŁOLETNICH). W sytuacjach wyjątkowych gdy MAŁOLETNI, ze względu na ograniczenia wiekowe lub zdrowotne, nie jest w stanie samodzielnie wykonać czynności higienicznych lub innych o naturze osobistej (toaleta, mycie się, przebieranie), pomocy udziela osoba faktycznie wyznaczona do opieki nad tym MAŁOLETNIM, z zachowaniem zasad ochrony jego intymności.
118. Nie wolno dotykać osób MAŁOLETNICH ani wbrew ich woli, ani w sposób nieadekwatny do relacji duszpasterskich lub wychowawczych. Prócz zachowań wymienionych w przepisach prawa karnego jako przestępstwa niedopuszczalne są zwłaszcza:
111. Zabrania się zachowań noszących znamiona znęcania się, dokuczania, szykanowania itd., zarówno w sferze psychicznej, jak i fizycznej (tak w bezpośrednich kontaktach, jak i za pośrednictwem mediów społecznościowych).
112. DUCHOWNY i WYCHOWAWCA nie może używać środków, języka i metod nieodpowiednich do wieku osoby MAŁOLETNIEJ. Dotyczy to zarówno przekazu treści i kontaktów bezpośrednich, jak i kontaktu z wykorzystaniem mediów (tradycyjnych lub elektronicznych). W żadnym wypadku nie wolno w pracy z MAŁOLETNIMI wykorzystywać materiałów epatujących przemocą, zawierających treści obsceniczne, erotyczne, pornograficzne lub inne nieetyczne bądź nieodpowiednie do wieku i wrażliwości odbiorców.
113. DUCHOWNYM i WYCHOWAWCOM nie wolno częstować MAŁOLETNICH alkoholem, papierosami, środkami psychoaktywnymi (w tym narkotykami), posiadać środków niedozwolonych przez prawo, ani tolerować ich posiadania i używania przez MAŁOLETNICH.
114. Osobom sprawującym opiekę nad MAŁOLETNIMI lub im posługującym nie wolno być pod wpływem alkoholu lub pod wpływem środków psychoaktywnych. Nie wolno ich przyjmować w obecności MAŁOLETNICH.
115. Nie wolno naruszać prawa do prywatności i jej poszanowania oraz naruszać innych dóbr osobistych.
116. Zakazane jest naruszanie sfery intymnej osób MAŁOLETNICH, niezależnie od tego, czy dokonuje się to fizycznie, werbalnie, bezpośrednio czy poprzez media.
117. Szczególną ochronę należy zapewnić MAŁOLETNIM w toaletach, łazienkach, przebieralniach czy szatniach. Zabrania się fotografowania MAŁOLETNICH w tych miejscach (także przez samych MAŁOLETNICH). W sytuacjach wyjątkowych gdy MAŁOLETNI, ze względu na ograniczenia wiekowe lub zdrowotne, nie jest w stanie samodzielnie wykonać czynności higienicznych lub innych o naturze osobistej (toaleta, mycie się, przebieranie), pomocy udziela osoba faktycznie wyznaczona do opieki nad tym MAŁOLETNIM, z zachowaniem zasad ochrony jego intymności.
118. Nie wolno dotykać osób MAŁOLETNICH ani wbrew ich woli, ani w sposób nieadekwatny do relacji duszpasterskich lub wychowawczych. Prócz zachowań wymienionych w przepisach prawa karnego jako przestępstwa niedopuszczalne są zwłaszcza:
- wszelkie formy okazywania niechcianej czułości;
- mocne i pełne uściski („zamykające”, czyli nie dające MAŁOLETNIEMU możliwości przerwania kontaktu);
- dotykanie piersi, pośladków i okolic intymnych;
- klepanie w uda lub kolana;
- łaskotanie lub mocowanie się w mocnych objęciach;
- masaże;
- całowanie;
- sadzanie MAŁOLETNIEGO na kolanach;
- kładzenie się lub spanie obok MAŁOLETNIEGO;
- okazywanie czułości w miejscach wyizolowanych, np. w łazienkach, ubikacjach, prywatnych pokojach;
- komplementowanie odnoszące się do rozwoju fizycznego lub sfery seksualnej;
- zachęcanie MAŁOLETNIEGO do któregokolwiek z wymienionych zachowań czy to w stosunku do dorosłego, czy innego MAŁOLETNIEGO.
119. W naszym kręgu kulturowym przyjmuje się, że właściwym zachowaniem respektującym nietykalność małoletniego jest na przykład:
- uścisk dłoni lub delikatne objęcie na powitanie;
- poklepanie po ramionach lub plecach jako wyraz akceptacji lub wsparcia;
- dotyk ramion, rąk czy barku jako wyraz bliskości;
- trzymanie się za ręce w czasie modlitwy, zabawy lub dla uspokojenia MAŁOLETNIEGO w sytuacji wzburzenia emocjonalnego;
- trzymanie za ręce dzieci w czasie spaceru;
- siadanie w pobliżu małych dzieci;
- podnoszenie lub trzymanie na rękach dzieci poniżej ok. 3. roku życia.
120. Na fotografowanie MAŁOLETNICH i upublicznianie ich zdjęć należy uprzednio uzyskać pisemną zgodę RODZICÓW lub opiekunów (za wyjątkiem zdjęć dużych grup w miejscach publicznych w związku z informowaniem o wydarzeniach w duszpasterstwie).
Zapobieganie sytuacjom sprzyjającym wykorzystaniu przy użytkowaniu komputerów i Internetu
Zgłaszanie nadużyć:
ks. Łukasz Nocoń
Delegat ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży w Archidiecezji Katowickiej
Telefon : 519 318 959
siedziba:
ul. Jordana 39, 40-043 Katowice – budynek Kurii Metropolitalnej, wejście od ul. Wita Stwosza 16, dzwonek do Wydziału Katechetycznego
adres do korespondencji:
skr. poczt. 206, 40-950 Katowice
ul. Jordana 39, 40-043 Katowice – budynek Kurii Metropolitalnej, wejście od ul. Wita Stwosza 16, dzwonek do Wydziału Katechetycznego
adres do korespondencji:
skr. poczt. 206, 40-950 Katowice
e-mail
delegat.dm@katowicka.pl
delegat.dm@katowicka.pl
PARAFIALNY ZESPÓŁ PREWENCYJNY:
telefon: 697 629 943
Fachową pomoc można jeszcze uzyskać pod nr telefonów:
800-12-12-12 – całodobowy Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka;
116-111 – całodobowy telefon zaufania dla dzieci i młodzieży prowadzony przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę;
112 – numer alarmowy w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia
tekst opracowała B.Górnicz